Achter de schermen

Schermen HW In 2013 behandelden we tijdens meer dan 25 inloopspreekuren talloze patiënten in heel Nederland; in bibliotheken, op festivalterreinen, op straat, in boekhandels en zelfs in een witte walvis. We stelden vragen en vroegen door, we maakten aan het lachen en aan het huilen, we troostten en we amuseerden. Honderden receptformuliertjes gingen erdoorheen.

Het meest opmerkelijke consult was wel dat met het stel dat zijn open huwelijk kwam evalueren. De meest opvallende kwaal: schaamte voor geldgebrek. De meest ontroerende kwalen: aanhoudende rouw om een gestorven geliefde en het verlangen van een vluchteling om zich thuis te voelen in het Nederlands. En de grappigste: de andere-mensen-allergie van een patiënt die zichzelf zag als enig normaal mens in een zee van gekken. Dé kwaal van 2013 ten slotte, waar oneindig veel van onze patiënten aan leden: werkwalging.

Wat wordt de kwaal van 2014?


Genieten bij voorleeslunch voor ouderen

poster-MEREL-klein-159x220Dinsdag 1 oktober was het Internationale Dag van de Ouderen. Die dag werden er vanwege het Jaar van het Voorlezen in zorgcentra door het hele land voorleeslunches georganiseerd. De Culturele Apotheek mocht - al zijn de apothekers nog niet zo erg oud - bij zo'n lunch aanschuiven. In Buitenveldert las televisiepresentator Merel Westrik voor aan een groepje ouderen die een of meerdere dagen per week naar een dagvoorziening van Puur Zuid komen. Sommigen omdat ze geïsoleerd zijn geraakt en het fijn vinden om onder de mensen te zijn. Anderen omdat ze niet meer goed voor zichzelf kunnen zorgen, vaak door een lichte of zwaardere vorm van dementie. Westrik schoof aan een lange koffietafel aan, en las een tiental korte verhalen voor uit Heimwee naar Nederland van Martin Bril. Dat was een gouden greep, want die verhalen - op z'n Brils met volop oog voor omgeving en detail - riepen veel herinneringen en associaties op bij de aandachtig luisterende ouderen. Zo heeft Westrik de laatste zin nog niet uitgesproken van een stukje over een ouder echtpaar dat in Slotervaart de apotheek uitkomt en in de oktoberzon langs hangjongeren schuifelt, of mevrouw S. barst los over hoe zij ooit in Nieuw-West met baldadige jeugd te maken had. Een verhaal over Zaltbommel brengt een tot dan toe zwijgende mijnheer A. tot zingen:' Temidden van die rommel, de toren van Zaltbommel'. Anderen haken in.  Mevrouw B. zit naast Merel, en leest over haar schouder mee. Ze bemoeit zich ook met de keuze van de verhalen, want over een heleboel plaatsen heeft zij wel wat te vertellen. “Ja, Den Helder, daar is mijn man bij de Marine geweest.”  “Limburg ken ik ook, daar werkte ik in de fabriek.” Na een dik uur is het - voor sommigen helaas, voor anderen eindelijk - tijd voor de lunch. De Culturele Apotheek praat nog wat na met de begeleiders van de dagvoorziening. Die vinden het opvallend hoe lang 'hun' ouderen met grote aandacht hebben geluisterd. Wanneer zij als begeleiders op andere momenten de krant voorlezen of samen een film of televisieprogramma kijken, is de belangstelling een stuk sneller weg. Ze vertellen ook dat een van de aanwezige mannen eerder die ochtend heel onrustig was geweest en geen zin had in het voorleesbezoek, maar tot hun verrassing uiteindelijk zonder te wiebelen had zitten luisteren. De apothekers zelf genoten eveneens van het voorlezen - leve Bril en leve Westrik. Maar het meest enthousiast werden we wel van het feit dat 't  lezen zo veel verhalen en herinneringen losmaakte. Dat verraste de begeleiders dan weer minder. “Mevrouw B. is altijd overal geweest, zegt ze. Maar of dat nu waar is of dat ze het verzint…?” Tja, dat hadden wij nou weer niet kunnen bedenken.


Lezen verhoogt de empathie...

Medicijnkist... en vergroot je zelfkennis en je concentratie, en helpt tegen stress en depressie, en...

 

De Volkskrant publiceerde op 4 oktober onder de kop ‘ Literatuur maakt empathischer’ een artikel over Amerikaans onderzoek dat aantoont dat het lezen van Tsjechov en andere literaire fictie het inlevingsvermogen verhoogde. Het zou voor het eerst zijn dat dit causale verband was aangetoond. Maar wij wisten het als ervaren bibliotherapeuten natuurlijk allang. Bovendien vonden onderzoekers wereldwijd nog veel meer mooie effecten. Op onze pagina Lezen is gezond zetten we al eens een aantal daarvan op een rijtje. Allemaal evidence based!